Prachatai Podcast

สำรวจคนเหยียด LGBT+ ในไทยเป็นคนแบบไหน | หมายเหตุประเพทไทย

เรามักได้ยินคำพูดว่า “ไทยเป็นสวรรค์ของ LGBT” แล้วก็จะมีคนกันว่าจริงหรือไม่จริงยังไง แล้วก็จะมีการเทียบกันว่า การเหยียด LGBT+ ในไทยน้อยกว่าในประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะประเทศมุสลิม หรือคริสต์แแนวอนุรักษ์นิยม แต่ก็มีงานหลายชิ้นที่สนับสนุนข้อโต้แย้งนี้ ที่ว่าจะสรุปว่าเพราะคนไทยเป็นชาวพุทธ การเลือกปฏิบัติต่อกลุ่มหลากหลายทางเพศในไทยน้อยกว่าก็สรุปง่ายเกินไป หมายเหตุประเพทไทยเทปนี้มาสำรวจว่า คนที่มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อ LGBT+ ในไทยเขาเป็นใครบ้าง

โดยแนะนำบทความที่ตีพิมพ์ในนิตยสารวิชาการ Journal of Homosexuality เมื่อปี 2023 “Measuring LGBT Discrimination in a Buddhist Country” ของกฤชกนก ศรีเมือง และพิริยะ ผลพิรุฬห์ ที่นำข้อมูลการสำรวจสภาวะทางสังคม วัฒนธรรม และสุขภาพจิต ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ เมื่อปี 2018 มาวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อทัศนคติของกลุ่มตัวอย่างกว่า 27,855 คนต่อผู้หญิงข้ามเพศ ผู้ชายข้ามเพศ เกย์ และเลสเบี้ยน

ประกวดนางงามญี่ปุ่น | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ พูดถึงผู้ชนะการประกวดมิสเจแปน คือ Karolina Shiino ซึ่งเป็นชาวยูเครน ที่เป็นพลเมืองแปลงสัญชาติเป็นญี่ปุ่น แม้ว่าจะอยู่ญี่ปุ่นมาตั้งแต่อายุ 5 ขวบ แต่ชัยชนะของเธอสร้างข้อโต้แย้งบนสื่อโซเชียลมากมายว่าเธอไม่เหมาะสม โดยหมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ประภาภูมิ เอี่ยมสม และภาวิน มาลัยวงศ์ จะชวนสำรวจประเด็นพหุวัฒนธรรม ความหลากหลายทางเชื้อชาติ กับการประกวดนางงามญี่ปุ่น

เสรีภาพในการพูดแบบเบ็ดเสร็จ คุกคามสิทธิมนุษยชนอย่างไร? | หมายเหตุประเพทไทย

ท่ามกลางการดำเนินคดีและข้อถกเถียงเรื่องเสรีภาพในการพูด เสรีภาพการแสดงออก หมายเหตุประเพทไทย สัปดาห์นี้พูดถึงประเด็นเสรีภาพในการพูดแบบเบ็ดเสร็จ (Free Speech Absolutism) ซึ่งเป็นประเด็นถกเถียงในโลกตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลักจากที่อีลอน มัสก์ ซื้อกิจการทวิตเตอร์ ทั้งนี้ Free Speech Absolutism มีข้อสนับสนุนและข้อท้วงติงอย่างไร รวมไปถึงผลกระทบต่อสิทธิมนุษยชน ทั้งหมดนี้ติดตามได้ใน #หมายเหตประเพทไทย [Live] วันอาทิตย์นี้เวลา 18.00 น.

คดียาเสพติดและแนวทางยกเลิกโทษประหาร สำรวจบทเรียนเพื่อนบ้าน | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ แนะนำบทความ "The Use of the Death Penalty for Drug Trafficking in the United States, Singapore, Malaysia, Indonesia and Thailand:  A Comparative Legal Analysis" ของ พ.ต.ท.ยิ่งยศ ลีชัยอนันต์ อดีตอาจารย์โรงเรียนนายร้อยตำรวจและ Dennis R. Longmire (อ่านบทความ) เปรียบเทียบการปราบปรามยาเสพติด กรณีของไทยและประเทศเพื่อนบ้านอย่างอินโดนีเซีย สิงคโปร์ มาเลเซีย รวมไปถึงสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตามการใช้โทษประหารชีวิต มีประเด็นเรื่องความไม่ได้สัดส่วนในการลงโทษ ขณะเดียวกันในสนธิสัญญาระหว่างประเทศที่ใช้ควบคุมยาเสพติดก็ไม่เคยสนับสนุนให้ใช้โทษประหารชีวิต ในช่วงท้ายของรายการจะยกตัวอย่างบทลงโทษประหารชีวิตในคดียาเสพติด อัพเดทนโยบายและท่าทีของรัฐไทยในการปราบปรามยาเสพติดอีกด้วย

เยาวชนกับคดีอาชญากรรม | หมายเหตุประเพทไทย

จากคดีอาชญากรรมสะเทือนขวัญโดยเด็กและเยาวชนที่เกิดขึ้นในช่วงปีให้หลัง นำมาสู่กระแสถกเถียงในวงสังคมเกี่ยวกับการปรับแก้และบังคับใช้กฎหมายเยาวชน จนเลยไปถึงการติดแฮชแท็ก #ยกเลิกกฎหมายเยาวชน ทว่าข้อเรียกร้องดังกล่าวจะช่วยลดปัญหาอาชญากรเด็กได้จริงหรือไม่ อะไรคือปัจจัยในการที่เด็กก่ออาชญากรรม และทำไมการมีอยู่กฎหมายเยาวชนจึงสำคัญตามหลักการสิทธิมนุษยชน ติดตามได้ใน "เยาวชนกับคดีอาชญากรรม | หมายเหตุประเพทไทย EP.508" วันอาทิตย์ 4 ก.พ. 67 เวลา 18.00 น.

#หมายเหตุประเพทไทย #อาชญากรรมเด็ก

Analog SQUAD ทีมรักนักหลอก | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ภาวิน มาลัยวงศ์ และชานันท์ ยอดหงษ์ ชวนดูซีรีส์ Analog SQUAD ทีมรักนักหลอก (2024) เผยแพร่ทาง Netflix เมื่องานอุปโลกน์ครอบครัวสมมติเพื่อตบตาพ่อแม่ในวัยบั้นปลายกลายเป็นงานงอก นอกจากซีรีส์จะชวนสำรวจภาพอุดมคติ/มายาคติของความเป็นครอบครัวแล้ว ยังชวนคิดเรื่องความไม่สมบูรณ์แบบของโลกอะนาล็อกในทศวรรษ 1990 อีกด้วย ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการ #หมายเหตุประเพทไทย #AnalogSQUAD

ว่าด้วยเอกสารปรีดี | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทย [LIVE] สัปดาห์นี้ พูดถึงสถานะของเอกสารชุด “ปรีดี พนมยงค์” ที่หอคลังจดหมายเหตุกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศส จากเอกสารในหอจดหมายเหตุ ได้ถูกให้ความหมายใหม่กลายเป็นตำนาน จดหมายลับ บันทึกลับ และมีมสูตรอาหารได้อย่างไร?

ตำแหน่งแห่งที่ขององคมนตรีในรัฐธรรมนูญไทย | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ แนะนำบทความ “ปัญหาการดำรงอยู่ขององคมนตรีในรัฐธรรมนูญไทย : ข้อพิจารณาเรื่องที่มาและอำนาจหน้าที่ที่ไม่ใช่การถวายความเห็นต่อพระมหากษัตริย์” ของจิรากิตติ์ แสงลี เผยแพร่ใน วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีที่ 51 ฉบับที่ 1 (2565) (อ่านบทความ) ทั้งนี้องคมนตรีซึ่งมีที่มาตั้งแต่สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และถูกยกเลิกไปหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ได้ถูกรื้อฟื้นอีกครั้งภายหลังรัฐประหาร พ.ศ. 2490 มีความลงหลักปักฐานและต่อเนื่องมาถึงรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน

โดยรัฐธรรมนูญเกือบทุกฉบับบัญญัติรับรองการมีองคมนตรีไว้ ให้มีหน้าที่ถวายความเห็นต่อพระมหากษัตริย์ในพระราชกรณียกิจทั้งปวงที่พระมหากษัตริย์ทรงปรึกษา และมีหน้าที่อื่นตามที่บัญญัติในรัฐธรรมนูญ ปัญหาที่เกิดขึ้นคือ การกำหนดให้องคมนตรีมีหน้าที่อื่นตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ ได้แก่ หน้าที่เกี่ยวกับการแก้ไขเพิ่มเติมกฎมณเฑียรบาลฯ พ.ศ. 2467, ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์  ฯลฯ มีประเด็นในระบบกฎหมายและความสอดคล้องต่อระบอบประชาธิปไตย

นรลักษณ์โยนี | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ชานันท์ ยอดหงษ์ และภาวิน มาลัยวงศ์ แนะนำบทความ “อิตถีลักษณ์คติ” ในเอกสารโบราณล้านนา: ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างหญิง-ชาย (2564) โดย พวงผกา ธรรมธิ สำนักวิชาศิลปศาสตร์; หน่วยวิจัยศิลปวัฒนธรรมอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ว่าด้วยนรลักษณ์อวัยวะเพศหญิงในเอกสารโบราณของล้านนาโดยผู้วิจัยศึกษาจากพับสาและใบลานกว่า 30 ฉบับ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างเพศชายแลเพศหญิง โดยพบคติความเชื่อ 4 ลักษณะ ได้แก่ ความสัมพันธ์ภายในครอบครัว ฐานะทางเศรษฐกิจและสังคม ความเชื่อเกี่ยวกับอวัยวะสืบพันธุ์ที่สะท้อนพฤติกรรมทางเพศ และความเชื่อเกี่ยวกับความงาม ฯลฯ

พัสตราภรณ์กับการต่างประเทศไทยสมัยใหม่ | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยเทปส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ ชานันท์ ยอดหงษ์ และติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง แนะนำหนังสือ "พัสตราภรณ์กับการต่างประเทศไทยสมัยใหม่ (Royal Attire and Thailand's Foreign Affairs)" ผลงานของศิบดี นพประเสริฐ (คลิกเพื่ออ่าน) เมื่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไม่ได้มีแค่การแข่งขันด้วยแสนยานุภาพหรือการค้า แต่มีปัจจัยอื่นๆ รวมไปถึงการแต่งกาย เสื้อผ้า หน้าผม อีกด้วย

โดยในบทนำของหนังสือ ท่านผู้เขียนระบุไว้ตอนหนึ่งว่า "การแต่งกายและพัสตราภรณ์นั้นมิใช่มีแต่เพียงมิติด้านความสวยงามเท่านั้น หากแต่ยังมีส่วนส่งเสริมต่อกิจการด้านการต่างประเทศด้วย นับตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นต้นมา ที่สยามเริ่มก้าวเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของระเบียบโลกทั้งทางการเมืองและเศรษฐกิจที่มีอังกฤษเป็นศูนย์กลาง พร้อมกันกับการเข้ามาของลัทธิจักรวรรดินิยมทั้งจากอังกฤษและฝรั่งเศส สยามต้องปรับตัวให้เข้ากับกระแสการเมืองโลกในขณะนั้นพร้อมกับการเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกรวมไปถึงวัฒนธรรมด้านการแต่งกาย โดยที่ชนชั้นนำเป็นผู้เปิดรับและปรับตัวก่อนชนกลุ่มอื่นในสังคม การปรับตัวด้านการแต่งกายนี้มีนัยด้านการต่างประเทศด้วยในแง่ของความ “ศิวิไลซ์” ของชาวสยาม อันมีส่วนส่งเสริมการดำเนินวิเทโศบายของสยามและการดำเนินนโยบายต่างประเทศของไทยภายใต้บริบทการต่างประเทศที่เปลี่ยนแปลงไปในเวลาต่อมา"

ทั้งนี้พัสตราภรณ์เกี่ยวข้องกับการรับรู้ภาพลักษณ์ทางวัฒนธรรมของไทยในการทูตสมัยใหม่และระเบียบระหว่างประเทศอย่างไร ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย