Prachatai Podcast

อาหารจีน-ลาวในการเมืองเชิงวัฒนธรรมอาหารไทย | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ชานันท์ ยอดหงษ์ และภาวิน มาลัยวงศ์ แนะนำบทความอาสา คำภา “การเมืองวัฒนธรรมของ "อุดมการณ์ชาติพันธุ์ไทย": ความเป็นไทยที่(เคย)กดทับ "อาหารเจ๊ก" "อาหารลาว"” ตีพิมพ์ในวารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (2564) (อ่านบทความ) โดยงานศึกษาชี้ให้เห็นว่า อาหารจีน อาหารลาว/อาหารอีสาน ซึ่งแพร่หลายพร้อมกับการอพยพเข้ามาเป็นแรงงาน เดิมเคยถูกตีตราว่า “ไม่ไทย” และเป็น “ชายขอบ” แถมมีเส้นทางเดินที่ต้องปะทะและเผชิญหน้ากับอุดมการณ์ชาติพันธุ์ไทย ก่อนที่ในเวลาต่อมาจะถูกผสานเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาหารไทยที่ทุกชนชั้นรับประทานอย่างไม่ประดักประเดิด

สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล: ”6 ตุลา” คืออะไร? | อ่านให้ฟัง

ถ้า "6 ตุลา" เป็นอาชญากรรมที่ไม่ถูกลงโทษ ถ้าเช่นนั้น การ "เอาคืน" ติดต่อกันหลายปีของกองกำลัง พคท.ที่มีนักศึกษาร่วมด้วยคืออะไร???

อ่าน "สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล: "6 ตุลา" คืออะไร?" ทั้งหมดได้ที่: https://prachatai.com/journal/2023/09/106111

ประชาไท #อ่านให้ฟัง หยิบบทความที่น่าสนใจมาอ่านให้คุณฟัง แบบไม่ต้องอ่าน 

#6ตุลา #6ตุลา2519 #47ปี6ตุลา #สมศักดิ์เจียมธีรสกุล #สงครามกลางเมือง #พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย #PrachataiPodcast

กำแพงกันคลื่นกั้นวิถีชีวิต | หมายเหตุประเพทไทย

พูดคุยกับ อภิศักดิ์ ทัศนี ผู้ร่วมก่อตั้ง Beach for Life กับเส้นทางอันยาวนานกว่า 10 ปี ของการรณรงค์คัดค้านโครงการก่อสร้างกำแพงกันคลื่นพื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทย ซึ่งการก่อสร้างกำแพงกันคลื่นขยายตัวอย่างมากหลัง 22 ธันวาคม 2556 ที่สำนักงานนโยบายและแผนฯ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ถอด “กำแพงกันคลื่น” ออกจากโครงการที่เข้าข่ายต้องจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) 

โดยเครือข่าย Beach for Life ทำงานกับชุมชน หน่วยงานราชการ เพื่อชี้ให้เห็นว่ายิ่งสร้างกำแพงกันคลื่น ยิ่งทำลายชายฝั่ง จนหลายพื้นที่ไม่เหลือสภาพชายหาด ส่งผลกระทบต่อชุมชนริมฝั่งทะเล การทำประมง ไปจนถึงการท่องเที่ยวชายหาด ฯลฯ จนกระทั่งในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2566 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ออกประกาศเพื่อแก้ไขให้การก่อสร้างกำแพงกันคลื่นต้องกลับมาทำรายงาน EIA ทั้งนี้ยังมีอีกหลายวิธีจะปกป้องชายหาดไม่ให้ถูกกระแสคลื่นพัดพังทลาย ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการ

เสี้ยวความทรงจำ 6 ตุลา 19 | อ่านให้ฟัง

ถ้ารำลึกเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 วันสังหารหมู่นักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์แบบเร็วๆ จากภาพนี้ก็คือ คืนวันที่ 5 ตุลาคม เราได้ยินข่าวว่าจะมีการบุกธรรมศาสตร์ คิดว่าคงอันตรายแต่เพราะไม่เคยมีประสบการณ์ถูกสังหารหมู่ จึงนึกภาพอันตรายที่จะเกิดขึ้นไม่ชัดนัก แต่ความรู้สึกก็คงเหมือนประชาชนเสื้อแดงเสื้อเหลืองที่ชุมนุมกันอยู่ในช่วงสิบปีที่ผ่านมานี้ หรือกลุ่มประชาชนอื่นๆ ที่มุ่งมั่นในการต่อสู้ นั่นคือความรู้สึกไม่กลัวตาย ไม่ได้นึกถึงความตาย ประมาณว่าตายเป็นตาย ไม่เสียใจถ้าตายเพราะได้ยืนหยัดทำในสิ่งที่เชื่อ นั่นคือต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย...

อ่าน "นิธินันท์ ยอแสงรัตน์: เสี้ยวความทรงจำ 6 ตุลา 19" ทั้งหมดได้ที่: https://prachatai.com/journal/2013/10/49096

ประชาไท #อานให้ฟัง    หยิบบทความที่น่าสนใจมาอ่านให้คุณฟัง แบบไม่ต้องอ่าน 
#6ตลา #6ตลา2519 #47ปี6ตุลา #นธินันท์ยอแสงรัตน์ #นกศึกษา #อานให้ฟัง

‘6 ตุลา’ กับความรุนแรงที่ไม่เคยจางหายไปจากกรรมกร | อ่านให้ฟัง

การลุกขึ้นมาต่อสู้ทั้งกรรมกรและชาวนานี้ ส่งผลให้ฝ่ายที่สูญเสียผลประโยชน์จากการที่เคยกดขี่เริ่มรุกกลับ จึงเกิดปรากฏการณ์ “ขบวนการขวาพิฆาตซ้าย” โดยก่อนถึงเหตุการณ์ใหญ่อย่าง 6 ตุลา 19 นั้น ผู้นำกรรมกรและชาวนาถูกลอบสังหารจำนวนมาก โดยในส่วนของกรรมกรนั้น ในวันที่ 26 กรกฎาคม 2518 เกิดการนัดหยุดงานของกรรมกรหญิงโรงงานกระเบื้องเคลือบวัฒนาวินิลไทม์ อำเภอกระทุ่มแบน ฝ่ายนายจ้างใช้อันธพาลเข้าคุ้มครองโรงงาน เกิดการปะทะกับฝ่ายกรรมกร เป็นเหตุให้ น.ส.สำราญ คำกลั่น กรรมกรหญิงอายุ 15 ปี ถูกยิงเสียชีวิต ซึ่งนับเป็นครั้งแรกที่เกิดความรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตในการนัดหยุดงาน

อ่าน ‘6 ตุลา’ กับความรุนแรงที่ไม่เคยจางหายไปจากกรรมกร ทั้งหมดได้ที่: https://prachatai.com/journal/2009/10/26085

ประชาไท #อานให้ฟัง    หยิบบทความที่น่าสนใจมาอ่านให้คุณฟัง แบบไม่ต้องอ่าน #6ตลา #6ตลา2519 #47ป6ตุลา  #กรรมกร #แรงงาน #อานให้ฟัง

สวัสดิการคนไร้บ้านแบบพลิกชีวิต | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ชานันท์ ยอดหงษ์ และต่อศักดิ์ จินดาสุขศรี พูดถึง “The New Leaf Project” โครงการทดลองช่วยเหลือกลุ่มคนไร้บ้าน ที่แวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา โดยให้เงิน 7,500 เหรียญแคนาดา (200,000 บาท) อย่างไม่มีเงื่อนไขแก่คนไร้บ้าน โดยพบผลลัพธ์น่าสนใจว่า คนไร้บ้านนำเงินไปใช้จ่ายเป็นค่าที่อยู่อาศัย ซื้ออาหาร เสื้อผ้า และคอร์สพัฒนาทักษะ ซึ่งทำให้พวกเขามีความมั่นใจ มั่นคง และกลับมาเป็นส่วนหนึ่งของสังคม หลุดพ้นจากการเป็นคนไร้บ้าน โดยการให้ความช่วยเหลือเป็นเงินก้อนใหญ่เช่นนี้ ทำให้คนไร้บ้านสามารถวางแผนการใช้เงินได้ดีกว่าการช่วยเหลือแบบทยอยจ่ายรายเดือน หรือช่วยเป็นครั้งๆ

มาตาลดา-พินิจครอบครัวเพศหลากหลาย | หมายเหตุประเพทไทย

ชานันท์ ยอดหงษ์ และต่อศักดิ์ จินดาสุขศรี พูดถึงละคร “มาตาลดา” ที่เพิ่งฉายจบทางช่อง 3HD มีเนื้อหาฮีลใจ เล่าถึงชีวิตของมาตาลดา พ่อเกรซ และการเลี้ยงลูกของครอบครัวเพศหลากหลาย ฯลฯ พร้อมอธิบายนิยามครอบครัวแบบ chosen family หรือครอบครัวที่เลือกสมาชิกได้เอง บ่อยครั้งเป็นหลุมหลบภัยที่ค่อยช่วยโอบอุ้ม เยียวยา ซัพพอร์ตซึ่งกันและกันจากโลกภายนอก อย่างไรก็ตามแม้ว่าละครจะได้รับการชื่นชมว่าเป็นละครฮีลใจ แต่ก็ยังมีประเด็นตะขิดตะขวงใจบทบาททางการเมืองในอดีตของผู้กำกับละคร ฯลฯ ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

อุปมาผัว-เมีย การใช้อุปลักษณ์กับการเมืองไทย | หมายเหตุประเพทไทย

ติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง และภาวิน มาลัยวงศ์ แนะนำหนังสือ Metaphors We Live By (1980) ค้นหาที่มาการใช้อุปลักษณ์ หรือภาษาเชิงเปรียบเทียบการใช้คำศัพท์ผัวๆ เมียๆ ครอบครัว ความสัมพันธ์ กับเรื่องจัดตั้งรัฐบาลในการเมืองไทย นอกจากนี้ยังพบการใช้บุคลาธิษฐานเพื่ออธิบายทฤษฎี พฤติกรรมในวิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ พร้อมทิ้งท้ายงานศึกษาการเมืองอินโดนีเซีย “From Happy Wedding to Divorce” (2022) ที่พบการใช้คำศัพท์หมวดครอบครัว ความสัมพันธ์ เพื่ออธิบายการเมืองอินโดนีเซียเช่นกัน ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

ใครอยากเป็นเศรษฐี? ชนชั้นในศตวรรษที่ 21 | หมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ต่อศักดิ์ จินดาสุขศรี และติณณภพจ์ สินสมบูรณ์ทอง แนะนำบทความ “CLASS IN THE 21ST CENTURY” ของ GÖRAN THERBORN เมื่อชนชั้นกลางกลายเป็นพลังสำคัญทางการเมืองในศตวรรษที่ 21 แทนที่ชนชั้นกรรมาชีพและการปฏิวัติสังคมนิยมในศตวรรษที่ 20 อย่างไรก็ตามแม้โฉมหน้าของโลกในศตวรรษที่ 21 จะกลายเป็นโลกเสรีนิยมใหม่ พลังการบริโภค และความฝันแบบชนชั้นกลาง แต่มรดกการต่อสู้ในศตวรรษที่ 20 ยังทิ้งต้นทุนสำคัญไว้ให้ขบวนการทางสังคมทางสังคมในปัจจุบันอยู่พอสมควร ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

Oppenheimer มองผ่าน Prometheus | หมายเหตุประเพทไทย

ชานันท์ ยอดหงษ์ และภาวิน มาลัยวงศ์ รีวิวภาพยนตร์ Oppenheimer (2023) ของผู้กำกับคริสโตเฟอร์ โนแลน พร้อมเปรียบเทียบกับเทพปกรณัมกรีกอย่าง Prometheus ว่า J. Robert Oppenheimer ทั้งชีวิตจริงและในภาพยนตร์ต้องประสบชะตากรรมแบบ Prometheus รวมทั้งขนบการเล่าเรื่อง ตลอดจนการเดินทางของแสงและเสียงในภาพยนตร์ ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย